Με αφορμή τις
εκλογές που έρχονται και την ατέλειωτη έκφραση πολιτικών απόψεων και
«αναλύσεων» από τον κάθε άκυρο, ας πω και εγώ κάτι λίγα.
Λοιπόν, αρχικά να
τονίσω πως για μένα προσωπικά, οι εκλογές από μόνες τους αποτελούν ένα
απίστευτα μικρό κομμάτι και ποσοστό της πολιτικής δράσης που μπορεί (ή και
πρέπει) να έχει ο καθένας μας. Για παράδειγμα, εγώ θεωρώ πως το κείμενο αυτό
είναι σημαντικότερη «πολιτική πράξη» από το αν και τι θα ψηφίσω την Κυριακή.
Αυτό το συμπέρασμα, προκύπτει από την αντίληψή μου για τον κόσμο, την κοινωνία
και γενικά την πραγματικότητα που ζούμε μέσα από μία αρκετά συγκεκριμένη ματιά, η
οποία πάνω-κάτω και σχετικά συνοπτικά και απλοϊκά είναι η εξής.
Υπάρχουν
ορισμένοι άνθρωποι, οι οποίοι είναι «κακοί» και έλκονται τόσο πολύ από την
εξουσία και τα χρήματα (τα οποία παρεπιπτόντως, περισσότερη εξουσία και δύναμη δίνουν σε κάποιον, παρά χλιδή και πολυτέλεια) που κάνουν τα πάντα προκειμένου να διατηρήσουν τα προνόμιά τους, να
ενισχύσουν την υπεροχή τους απέναντι σε εμάς τους «απλούς» και να περιορίσουν
μέχρι τέλους κάθε προσπάθεια αληθινής αμφισβήτησης του κύρους, της εξουσίας και
της δικής τους θεώρησης των πραγμάτων. Σύμφωνα με αυτή τη θεώρηση και
αναλύωντάς την, όλη τους η δύναμη και η κυριαρχία απέναντί μας βασίζεται σε
εμάς τους ίδιους και τους προσφέρεται επίσης από εμάς τους ίδους, ενώ γίνεται
όλο και πιο σίγουρη και σταθερή, αναλογικά με το θαυμασμό που εμείς έχουμε για
αυτούς.
Με πιο απλά
λόγια, το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων (και άρα και της εξουσίας) που έχουν
συγκεντρώσει οι συγκεκριμένοι άνθρωποι, έχουν προέλθει, πρώτον, από την δικιά
μας εργασία για την δημιουργία των προιόντων-υπηρεσιών που αυτοί πούλησαν και,
δεύτερον, από τη δικιά μας κατανάλωση και αγορά των προιόντων-υπηρεσιών αυτών.
Αυτοί λοιπόν που τους έδωσαν όλη αυτή την εξουσία και τη δύναμη εναντίον μας,
είμαστε εμείς οι ίδιοι. Βέβαια, υπάρχει και ακόμη ένας παράγοντας που μπαίνει
στη μέση, αυτός της ηθικής. Όλοι αυτοί οι «κακοί», έχουν διαμορφώσει ένα
σύστημα αξιών και ηθικών κανόνων το οποίο εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να τηρούμε
και να ακολουθούμε, ενώ αυτοί το έχουν παραβιάσει κατά πολύ, προκειμένου να
καταφέρουν να ανέβουν στην «κορυφή» της –ας την πούμε- κοινωνικής πυραμίδας.
Έχουν χεσμένη λοιπόν την ηθική την οποία οι ίδιοι προβάλουν και προωθούν και
σύμφωνα με την οποία έχουν φτιαξει τις κοινωνίες τους (γιατί «κοινωνίες τους»
είναι, όχι «κοινωνίες μας»), χωρίς φυσικά να έχουν καμία εμφανή συνέπεια ή
ποινή, και λέω «εμφανή», γιατί μέσα τους είμαι σίγουρος πως νιώθουν σκατά και
είναι δυστυχισμένοι, όμως αυτό δε μας αφορά τώρα. Αντίθετα, όποιος από εκείνους
που βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα της κοινωνικής πυραμίδας που λέγαμε
παραβιάσει αυτό τον «κώδικα αξιών», καταλήγει στη φυλακή ή στο κοινωνικό
περιθώριο, αρκεί φυσικά να μην έχει –και να μη θέλει να έχει- καμία σχέση με
τους «δυνατούς», διότι τότε καταλήγει «μαγκας» και ανεβαίνει κοινωνικό level.
Ένα απλό
παράδειγμα σχετικά με τα παραπάνω, είναι το ότι αν ληστέψεις π.χ. μία τράπεζα
είσαι αλήτης και πας φυλακή, ενώ αν πουλάς παράνομα όπλα, ή αν κάνεις συμφωνίες
ώστε οι τράπεζες να παίρνουν από το κράτος (δηλαδή από τους πολίτες) πολύ περισσότερα χρήματα απ’ ότι
είναι λόγικό και ηθικό, ή αν δέχεσαι χρήματα προκειμένου να μην λειτουργείς
αντικειμενικά σα δικαστής, ε, τότε είσαι μάγκας, κανείς δε σε ακουμπάει και
όλοι σε φοβούνται. Και γίνεσαι κιόλας και πιο «ισχυρός».
Παράλληλα, όλοι
αυτοί οι «κακοί» φροντίζουν να μας προσφέρουν διάφορες επιφανειακές απολαύσεις,
ώστε να είμαστε ικανοποιημένοι με τη ζωή μας και να μη θέλουμε-προσπαθούμε να αλλάξει κάτι.
Τέτοιες απολαύσεις, είναι τα υπερσύγχρονα γήπεδα ποδοσφαίρου και οι HD μεταδόσεις, οι «φανταχτεροί» μουσικοί
διαγωνισμοί τύπου eurovision
ή βραβεία mad , οι πανάκριβες
τηλεοράσεις και τα playstation και άλλα πολλά, ακόμη και πιο «εναλλακτικά».
Παραπάνω,
εξέφρασα το πώς πιστεύω οτι αποκτούν οι «δυνατοί» τη δύναμή τους, μόνο με βάση
τον τομέα της οικονομίας. Δεν πιστεύω όμως πως είναι ο μόνος που καθορίζει τα
πράγματα –ούτε καν- είναι όμως σίγουρα από τους πιο σημαντικούς και είναι ο πιο
«αντιπροσωπευτικός» για να γίνει κατανοητή αυτή η σχέση εξάρτησης των ανώτερων
από τους κατώτερους, η οποία όμως υπάρχει και σε όλους τους υπόλοιπους τομείς,
αλλά δε γίνεται να τα γράψω όλα τώρα γιατί δε θα τελειώσουμε ποτέ.
Οι «κακοί» αυτοί
για τους οποίους μιλάμε τόση ώρα λοιπόν, έχουν ως πολύ βασικό στόχο, να
κυριαρχούν όσο δυνατόν περισσότερο πάνω μας και να περιορίζουν ό,τι αποτελεί
«αγκάθι» στα σχέδιά τους, με πιο πιθανό τελικό-μακροπρόθεσμο σκοπό τους, να
φαντάζει η σχεδόν απόλυτη «ρομποτοποίηση» του ανθρώπου, η άχαρη καθημερινή
επανάληψη των ίδιων ενεργειών, η εντονότερη επιβολή της ρουτίνας και η
μετατροπή όλων μας σε «γρανάζια» μιας μηχανής την οποία εκείνοι θα ελέγχουν και μέσω της οποίας θα αποκτούν όλο και μεγαλύτερα κέρδη και εξουσία.
Αυτή η κατάσταση, απέχει μεν αρκετά, όχι όμως ιδιαίτερα πολύ από τη σημερινή, μιας
και ήδη, πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού λειτουργεί και αντιμετωπίζεται έτσι.
Δουλειά σπίτι-σπίτι δουλειά, τηλεόραση για διασκέδαση, παραποιημένες και
επιλεγμένες ειδήσεις για ενημέρωση, κλαμπ και σεξ για εκτόνωση. Όσο περισσότερο
μάλιστα εξελλίσεται η τεχνολογία και όσο ο έλεγχός της συνεχίζει να παραμένει
στα χέρια των «κακών», τόσο πιο πολύ θα πλησιάζουμε προς μία τέτοια δυστοπική
–δηλαδή σκατά- κοινωνία.
Για μένα λοιπόν,
ο -ας το πούμε- βασικός πολιτικός στόχος του ανθρώπου σήμερα, πρέπει να είναι η
όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αντίσταση στην πορεία προς μια τέτοια κοινωνία και
παράλληλα η προσπάθεια για δημιουργία παραδειγμάτων -και σιγά-σιγά όχι μόνο
παραδειγμάτων- κοινωνιών όπως εμείς τις θέλουμε και τις φανταζόμαστε. (Να
τονίσω εδώ, ότι μια τέτοια δυστοπική κοινωνία δε «χαλάει» όλους τους ανθρώπους.
Αυτοί που δεν τους χαλάει ας κάνουν ό,τι θέλουν –αρκεί εννοείται να μην
καταστρέφουν και τις δικιές μας ζωές. Εγώ αναφέρομαι σε όσους τους χαλάει και
τους παραχαλάει η ιδέα και μόνο μιας τέτοιας κοινωνίας.)
Ας πάμε τώρα και
στις εκλογές. Με βάση όλα τα παραπάνω, είναι φανερό πως οι εκλογές και το τι θα
προκύψει από αυτές μπορεί να ελεγχθούν σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό από τους
«κακούς», ακόμη και να παρουσιαστούν ως «ευκαιρία» μας απέναντί τους ή ακόμη
και ως μια μικρή δική μας «νίκη». Αυτός είναι και ένας πολύ σημαντικός λόγος να
μην εναποθέτουμε ολοκληρωτικά τις ελπίδες μας για κάτι καλύτερο στις εκλογές.
Πιθανόν όμως, ακόμη και οι εκλογές, ακόμη δηλαδή και κάτι που ελέγχεται απόλυτα
από τους «άλλους», να μπορούν με κάποιο τρόπο να λειτουργήσουν υπέρ μας, πράγμα
που δεν ξέρω αν ποτέ πρόκειται να γίνει, αλλά ξέρω πως σήμερα είναι απίστευτα δύσκολο.
Και πάλι όμως,
μπορεί μεν να μην προσφέρουν τίποτα στην πορεία προς μία πραγματικά καλύτερη
κοινωνία και στην απομάκρυνση από την σκατά κοινωνία που λέγαμε, αλλά μπορούν
τουλάχιστον να βελτιώσουν λίγο τη ζωή μας, ακόμη και μέσα στη σημερινή
κοινωνία. Γιατί όποιος και να είναι στην κυβέρνηση, πάλι οι «κακοί» θα έχουν
την εξουσία, μιας και οι πρωθυπουργοί είναι συνήθως αρκετά κατώτεροι από
αυτούς. Βέβαια, άλλο είναι να έχουν την –τυπική- εξουσία κάποιοι οι οποίοι
συνεργάζονται μαζί τους και άλλο κάποιοι που ακόμη και αν δεν τους ενοχλούν
καθόλου, δεν είναι τουλάχιστον συνεργάτες τους, ή τελοσπάντων είναι λιγότερο.
Υπό αυτή την
έννοια, προσωπικά θα έλεγα πως πρέπει όλοι να ψηφίσουν και πως η αποχή δεν
περνάει κανένα μήνυμα, ειδικότερα όταν στη συντριπτική της πλειονότητα γίνεται
από βαρεμάρα και από αδιαφορία και όχι από ιδεολογική διαφωνία με τις εκλογές και
γενικότερα με την εκπροσώπιση. Επίσης, προς το παρόν, δεν υπάρχουν τα κατάλληλα
(σε ποιότητα και ποσότητα) παραδείγματα αυτοοργάνωσης και αυτοδιαχείρισης ώστε
να αμφισβητήσουν στα μάτια του μέσου ανθρώπου την έννοια της εξουσίας και της
«ανάθεσης ευθυνών» και να αντιληφθεί πως υπάρχει και κάτι «άλλο» πέρα από τα
συνηθισμένα, άρα και η αποχή από τις εκλογές να θεωρείται μία ξεκάθαρη πολιτική
πράξη.
Βέβαια, μπορώ
σίγουρα να καταλάβω όσους επιλέγουν την αποχή συνειδητά, αρκεί να συμμετέχουν
-επίσης συνειδητά- έντονα σε τέτοια σόβαρά αυτοοργανωμένα εγχειρήματα, και όχι
π.χ. η αυτοοργάνωση τους να σταματά σε αντιφασιστικές hiphop συναυλίες σε πλατείες, γιατί τέτοιες
συναυλίες, όταν είναι το μόνο που γίνεται, θυμίζουν περισσότερο «επαναστατημένη
νεολαία» και «street αλητεία»
για να γουστάρουν οι γκόμενες, παρά κάποια διαφορετική πρόταση. Είπα, όταν είναι το μόνο που γίνεται.
Τέλος, θέλω εδώ
και πολύ καιρό να αναφερθώ στα «επαναστατικά» κόμματα-κινήματα τύπου
ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α. Για κάποιο ανεξήγητο λόγο λοιπόν, πολλοί από εκείνους που
συμμετέχουν σε αυτά, θεωρούν τους εαυτούς τους τους μεγαλυτερους σύγχρονους
επαναστάτες και μόνο που δεν συγκρίνουν τα ΕΑΑΚ με το ΕΑΜ. Ντάξει, οκ και εγώ
θεωρώ πιο επαναστατική την ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α. και το Μ-Λ ΚΚΕ από το ΠΑΣΟΚ, αλλά αυτο
δε σημαίνει και πολλά. Για μένα τουλάχιστον, όλα αυτά τα
μικρά-αριστερά-επαναστατικά κόμματα, προς το παρόν, απλώς εκφράζουν την πιο
«επαναστατική» άποψη που ακούγεται από κάποιο κόμμα (επαναλαμβάνω: από κάποιο κομμα, όχι γενικά), η οποία όμως γίνεται
αποδεκτή από το «σύστημα» και τους «κακούς» και δεν τους ενοχλεί στο ελάχιστο.
Έχουν περάσει στη συνείδηση του μέσου ανθρώπου ως οι «επαναστάτες» και οι
«αντιδραστικοί» της εποχής μας, πράγμα που καθόλου δεν πειράζει τους «κακούς»
γιατί, πρώτον, όλη η δράση και η ζωή των ανθρώπων αυτών είναι μέσα στα
επιτρεπτά όρια που θέτει το σύστημα και, δεύτερον, είναι ένα πολύ ωραίο άλλοθι
για να πείθουν τους υποτελείς τους πως «δείτε, γίνεται να υποστηρίζετε κάτι
διαφορετικό, ελευθερία έχουμε», χωρίς όμως αυτό που εκφράζεται από τις
οργανώσεις αυτές, ειδικά με τον τρόπο που εκφράζεται, να είναι κάτι βαθιά διαφορετικό
ή τουλάχιστον κάτι που να θέτει σε κίνδυνο την κυριαρχία των «κακών».
Εκμεταλλευόμενοι τα ΜΜΕ που έχουν υπό τον έλεγχό τους, αλλά και τη μιζέρια και
γραφικότητα που όντως υπάρχει μέχρι ένα σημείο σε αυτούς τους «επαναστατικούς»
χώρους, τους κάνουν να φαίνονται ως απόλυτα γραφικοί και γελοίοι που
«διαμαρτύρονται για να διαμαρτύρονται» κ.λπ. , ενώ ταυτόχρονα, επίσης μέχρι ένα
σημείο, χρησιμεύουν για να εκτονώνουν την οργή αρκετού κόσμου προς το σημερινό και να «οριοθετούν»
την επιθυμία του για κάτι διαφορεικό.
Καλά, σίγουρα δεν
έχει νόημα να αναφερθώ σε «επαναστατικές» εθνικιστικές-φασιστικές οργανώσεις, οι
οποίες αυτοπροσδιορίζονται ως οι μόνοι που είναι ενάντια στο σύστημα, αλλά
είναι γνωστό και φανερό πως είναι οι πιο «μέσα» στο σύστημα απ’ όλους, μιας και
κάνουν όλα όσα η ύπαρξη «δημοκρατίας» και «ελευθερίας», «απαγορεύει» στο
σύστημα να κάνει.
Οπότε, το δικό
μου συμπέρασμα, είναι πως οι εκλογές προφανώς και δεν μπορούν να αλλάξουν τον
κόσμο, ίσως όμως μπορούν να κάνουν την καθημερινότητά μας έστω και 1% καλύτερη
και πως, όποιος θέλει να αλλάξει στ’ αλήθεια τα πράγματα, έχει τόσους άλλους
τρόπους πέρα από τις έκλογες, χωρίς αυτό να σημαίνει πως πρέπει απαραίτητα να
τις «σνομπάρει».
Α, και μιας και
αναφέρομαι συνεχώς σε «κακούς», σε περίπτωση που δεν έχετε καταλάβει ποιους
περίπου εννοώ, για μένα δυο παραδείγματα top σύγχρονων «κακών», είναι, πρώτον, οι μεγαλομέτοχοι
των δημοσιογραφικών ομίλων, οι οποίοι έχουν παράλληλα και διάφορες άλλες
επιχειρήσεις σχετικές με πετρέλαια, πλοία κ.λπ. και συνεχίζουν να διατηρούν τα
ΜΜΕ υπό την κατοχή τους, παρ’ όλο που όλα σχεδόν έχουν ζημίες αντί για κέρδη,
μόνο και μόνο επειδή μέσω αυτών ελέγχουν εμάς και τις απόψεις μας, διατηρώντας
έτσι ασφαλή τα προνόμιά τους. Το άλλο παράδειγμα, είναι οι πρόεδροι των μεγάλων
ποσοσφαιρικών ομάδων, οι οποίοι επίσης έχουν πολλές επιχειρήσεις αντίστοιχου
περιεχομένου με τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ, αλλά χαλάνε τόσα χρήματα για το
ποδόσφαιρο, προφανώς όχι επειδή «γουστάρουν» την ομάδα, αλλά για να έχουν την
εύνοια και τη θετική αντιμετώπιση όλων των οπαδών της, πράγμα που τους δίνει
μεγαλύτερη κοινωνική αναγνώριση και σεβασμό και, επομένως, «ελευθερία» να
συνεχίζουν τις υπόλοιπες δουλειές τους (εις βάρος μας φυσικά), χωρίς κανείς να
τους ενοχλεί.