Καταρχήν γιατί κοινότητα. Κοινότητα γιατί το βασικό πρόβλημα της εποχής μας είναι ο ατομικισμός, η ερμηνεία του κόσμου, της ζωής και της καθημερινότητας με βάση μόνο το ατομικό συμφέρον. Πεθαίνει η συλλογικότητα και η ζεστασιά, μεγαλώνουμε με το "σώσε εσύ τον κώλο σου κι οι άλλοι πρόβλημά τους". Θέλει αγώνα να διαφυλάξουμε το αρχέγονο ένστικτο του νοιάξιμου για τον διπλανό μας.
Αντίθετα, η κοινότητα είναι αυτή που μπορεί να δημιουργήσει ένα υγιές περιβάλλον μέσα στο οποίο θα ανθίσουν οι εμπνεύσεις ελεύθερων ανθρώπων, μέσα στο οποίο θα μπορέσουμε να αναπτυχθούμε ολόπλευρα ως άτομα. Η κοινότητα είναι το γόνιμο έδαφος όπου αλληλεπιδρούμε μεταξύ μας με κοινό για όλους όφελος, όπου συνεργαζόμαστε για να βγει μια άκρη, όπου ξέρουμε πως υπάρχει ένα μέρος και μερικοί άνθρωποι να μας στηρίξουν έμπρακτα όταν χρειαστεί. Στην κοινότητα δεν είσαι ποτέ μόνος, ποτέ ξεκρέμαστος, εδώ είμαστε όλοι μαζί. Κάνουμε σχέδια μαζί, τα εφαρμόζουμε στην πράξη, τα αναπροσαρμόζουμε, βοηθάμε τον καθένα ξεχωριστά, μέσα σε ένα πλαίσιο που αφήνει χώρο στη δημιουργικότητα όλων μας.
Η κοινότητα θα είναι λαϊκή γιατί μεγαλώνουμε και ζούμε λαϊκά. Δεν θέλαμε και δεν θέλουμε τα πλούτη και τα λούσα, δεν μας έλκουν οι αστραφτερές βιτρίνες και τα γυαλιστερά αμάξια, γιατί τα όμορφα είναι απλά. Κυρίως όμως, γιατί δεν ανήκουμε σ' εκείνο το 1% του πληθυσμού που κατέχει το 99% του πλούτου, και όχι μόνο δεν ανήκουμε στο κομμάτι αυτό, αλλά στεκόμαστε και εχθρικά απέναντί του. Είμαστε με τους πολλούς, με όλους εκείνους που όχι μόνο δεν έτυχε να γίνουν κροίσοι, δεν το θέλησαν κι όλας ποτέ τους. Είμαστε με τους λαϊκούς, τους αγνούς, τους ταπεινούς, αυτούς που αγωνίζονται καθημερινά "για μια στάλα αξιοπρέπεια".
Όμως το θέμα είναι πως ό,τι κάνουμε δεν το κάνουμε μόνο για τον ευατό μας. Πέρα από τα προσωπικά οφέλη που μπορεί να έχει κάποιος από τη συμμετοχή του σε συλλογικές διδικασίες και σε κοινότητες, εφόσον αυτές είναι υγιείς, το κύριο παραμένει, εξ' ορισμού, η συνεισφορά στο κοινό. Γι' αυτό μιλάμε για κοινότητα και όχι για ατομικισμό.
Κι έτσι λοιπόν, θέτουμε ψηλά σε προτεραιότητα το εξής ζήτημα: ό,τι κάνουμε να μην είναι "φλου", να μην είναι "πάμε και βλέπουμε", αλλά να προσπαθούμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, κάθε τι που κάνουμε να είναι αποτελεσματικό. Να έχει έναν έστω ελάχιστο αντίκτυπο και να σπάει τη λογική της ηττοπάθειας, η οποία έχει καταντήσει ρουτίνα. Να προσπαθεί να αποτελεί μια πράξη πλήρη, όμορφη και λειτουργική, μέσα στη γενικότερη μετριότητα που κυριαρχεί. Να είναι ένα πολύ μικρό αλλά υπαρκτό παράδειγμα που να αποδεικνύει το ότι αν θέλουμε να κάνουμε κάτι σωστά, μπορούμε.
Πάνω απ' όλα όμως, θέλουμε οι κοινότητές μας να είναι νικηφόρες, για το λόγο του ότι μας ενδιαφέρει να συμβάλουν πραγματικά στην καθημερινότητά μας, να έχουν ουσιαστική σημασία για τις πραγματικές ζωές των ανθρώπων που περικλείουν μέσα ή γύρω τους. Να μην είναι παιχνιδάκι, αλλά μια υλική βελτίωση των ζωών μας. Και για να γίνει αυτό χρειάζεται ευθύνη και υπομονή.
Για ένα από τα πράγματα για τα οποία αισθάνομαι περήφανος και εν μέρει τυχερός για το σλίτζι, είναι η εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη είναι ίσως το πρώτο καθοριστικό βήμα για μια ομάδα ανθρώπων. Αν υπάρχει εμπιστοσύνη, όλα γίνονται πιο εύκολα, όμως η εμπιστοσύνη δεν ορίζεται αξιωματικά, δηλαδή "πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη μεταξύ μας, άρα θα έχουμε". Κατακτάται με τον καιρό και κυρίως με τις πράξεις.
Δεν αρκεί, όμως, ούτε η εμπιστοσύνη από μόνη της, θέλουμε και μηχανισμούς που θα λειτουργούν αποτελεσματικά. Για παράδειγμα, θέλουμε να εξασφαλίζουμε πως ένα άτομο με συμπεριφορά σταθερά προβληματική για το σύνολο, θα απομακρύνεται από την ομάδα χωρίς πολλά-πολλά. Και δεν πειράζει, ας στεναχωρηθεί. Έτσι κι αλλιώς, όπως έλεγα και παραπάνω, το ζήτημα δεν είναι απλώς το να περάσουμε καλά, δεν είναι το να κάνουμε τη φάση μας. Το ζήτημα είναι να χτίζουμε νικηφόρες λαϊκές κοινότητες, όχι γκρουπ θέραπι για όσους έχουν νεύρα και πρέπει κάπου να γκρινιάξουν.
Ακόμη, απαιτείται να υπάρχει ο μηχανισμός που θα εξασφαλίζει την υλοποίηση των στόχων μας, όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητα από τις επιμέρους πρωτοβουλίες που ενδεχομένως να πάρουν τα άτομα. Δεν μπορούμε να στηριχτούμε στις πρωτοβουλίες γιατί με μαθηματική ακρίβεια θα έρθει μια μέρα που κανείς δεν θα έχει όρεξη για αυτές, και τότε η ύπαρξη της κοινότητας θα αρχίσει να αμφισβητείται, εκτός κι αν υπάρχει ο κατάλληλος μηχανισμός που θα μοιράζει τις ευθύνες από πριν, ανάλογα με τις επιθυμίες του καθενός. Αντιθέτως, αν η μη-όρεξη μιας περιόδου δεν δημιουργήσει αναταράξεις μες στην κοινότητα, εφόσον έχει εξασφαλιστεί ούτως ή άλλως η εύρυθμη λειτουργία και η αποτελεσματικότητά της μέσω του κατάλληλου μηχανισμού, όταν ξαναρθεί κάποια στιγμή η όρεξη σε αρκετά άτομα, θα έχουν να πατήσουν πάνω σε ένα στέρεο έδαφος και να αναπτύξουν ολόπλευρα την όποια έμπνευση/όρεξη/πρωτοβουλία τους. Χωρίς τις αναταράξεις, χωρίς τη γκρίνια, χωρίς τη μιζέρια που δημιουργεί η αναποτελεσματικότητα.
Φυσικά, τα πάντα παραμένουν εθελοντικά. Εθελοντικά δεσμευόμαστε να φέρουμε κάτι εις πέρας ακόμη κι αν στιγμιαία δεν έχουμε όρεξη. Δεν μας αναγκάζει κανείς. Και δεσμευόμαστε να το κάνουμε παρά τη μη-όρεξή μας, ακριβώς επειδή δεν θέτουμε ως μοναδική αξία το εγώ μας και την ατομική μας ικανοποίηση. Γιατί, εφόσον παίρνουμε την απόφαση να μπούμε σε μια κοινότητα ανθρώπων, για να είμαστε τίμιοι, πρέπει ορισμένες φορές να χαμηλώνουμε κάπως το εγώ για χάρη του εμείς.
Κι επειδή η υπόθεση της συλλογικής ζωής έναντι της ατομικής, της δημιουργικής συνεργασίας έναντι του κανιβαλιστικού ανταγωνισμού είναι πολύ μεγάλη, αξίζει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να την κάνουμε πράξη.
Αντίθετα, η κοινότητα είναι αυτή που μπορεί να δημιουργήσει ένα υγιές περιβάλλον μέσα στο οποίο θα ανθίσουν οι εμπνεύσεις ελεύθερων ανθρώπων, μέσα στο οποίο θα μπορέσουμε να αναπτυχθούμε ολόπλευρα ως άτομα. Η κοινότητα είναι το γόνιμο έδαφος όπου αλληλεπιδρούμε μεταξύ μας με κοινό για όλους όφελος, όπου συνεργαζόμαστε για να βγει μια άκρη, όπου ξέρουμε πως υπάρχει ένα μέρος και μερικοί άνθρωποι να μας στηρίξουν έμπρακτα όταν χρειαστεί. Στην κοινότητα δεν είσαι ποτέ μόνος, ποτέ ξεκρέμαστος, εδώ είμαστε όλοι μαζί. Κάνουμε σχέδια μαζί, τα εφαρμόζουμε στην πράξη, τα αναπροσαρμόζουμε, βοηθάμε τον καθένα ξεχωριστά, μέσα σε ένα πλαίσιο που αφήνει χώρο στη δημιουργικότητα όλων μας.
Η κοινότητα θα είναι λαϊκή γιατί μεγαλώνουμε και ζούμε λαϊκά. Δεν θέλαμε και δεν θέλουμε τα πλούτη και τα λούσα, δεν μας έλκουν οι αστραφτερές βιτρίνες και τα γυαλιστερά αμάξια, γιατί τα όμορφα είναι απλά. Κυρίως όμως, γιατί δεν ανήκουμε σ' εκείνο το 1% του πληθυσμού που κατέχει το 99% του πλούτου, και όχι μόνο δεν ανήκουμε στο κομμάτι αυτό, αλλά στεκόμαστε και εχθρικά απέναντί του. Είμαστε με τους πολλούς, με όλους εκείνους που όχι μόνο δεν έτυχε να γίνουν κροίσοι, δεν το θέλησαν κι όλας ποτέ τους. Είμαστε με τους λαϊκούς, τους αγνούς, τους ταπεινούς, αυτούς που αγωνίζονται καθημερινά "για μια στάλα αξιοπρέπεια".
Όμως το θέμα είναι πως ό,τι κάνουμε δεν το κάνουμε μόνο για τον ευατό μας. Πέρα από τα προσωπικά οφέλη που μπορεί να έχει κάποιος από τη συμμετοχή του σε συλλογικές διδικασίες και σε κοινότητες, εφόσον αυτές είναι υγιείς, το κύριο παραμένει, εξ' ορισμού, η συνεισφορά στο κοινό. Γι' αυτό μιλάμε για κοινότητα και όχι για ατομικισμό.
Κι έτσι λοιπόν, θέτουμε ψηλά σε προτεραιότητα το εξής ζήτημα: ό,τι κάνουμε να μην είναι "φλου", να μην είναι "πάμε και βλέπουμε", αλλά να προσπαθούμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, κάθε τι που κάνουμε να είναι αποτελεσματικό. Να έχει έναν έστω ελάχιστο αντίκτυπο και να σπάει τη λογική της ηττοπάθειας, η οποία έχει καταντήσει ρουτίνα. Να προσπαθεί να αποτελεί μια πράξη πλήρη, όμορφη και λειτουργική, μέσα στη γενικότερη μετριότητα που κυριαρχεί. Να είναι ένα πολύ μικρό αλλά υπαρκτό παράδειγμα που να αποδεικνύει το ότι αν θέλουμε να κάνουμε κάτι σωστά, μπορούμε.
Πάνω απ' όλα όμως, θέλουμε οι κοινότητές μας να είναι νικηφόρες, για το λόγο του ότι μας ενδιαφέρει να συμβάλουν πραγματικά στην καθημερινότητά μας, να έχουν ουσιαστική σημασία για τις πραγματικές ζωές των ανθρώπων που περικλείουν μέσα ή γύρω τους. Να μην είναι παιχνιδάκι, αλλά μια υλική βελτίωση των ζωών μας. Και για να γίνει αυτό χρειάζεται ευθύνη και υπομονή.
Για ένα από τα πράγματα για τα οποία αισθάνομαι περήφανος και εν μέρει τυχερός για το σλίτζι, είναι η εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη είναι ίσως το πρώτο καθοριστικό βήμα για μια ομάδα ανθρώπων. Αν υπάρχει εμπιστοσύνη, όλα γίνονται πιο εύκολα, όμως η εμπιστοσύνη δεν ορίζεται αξιωματικά, δηλαδή "πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη μεταξύ μας, άρα θα έχουμε". Κατακτάται με τον καιρό και κυρίως με τις πράξεις.
Δεν αρκεί, όμως, ούτε η εμπιστοσύνη από μόνη της, θέλουμε και μηχανισμούς που θα λειτουργούν αποτελεσματικά. Για παράδειγμα, θέλουμε να εξασφαλίζουμε πως ένα άτομο με συμπεριφορά σταθερά προβληματική για το σύνολο, θα απομακρύνεται από την ομάδα χωρίς πολλά-πολλά. Και δεν πειράζει, ας στεναχωρηθεί. Έτσι κι αλλιώς, όπως έλεγα και παραπάνω, το ζήτημα δεν είναι απλώς το να περάσουμε καλά, δεν είναι το να κάνουμε τη φάση μας. Το ζήτημα είναι να χτίζουμε νικηφόρες λαϊκές κοινότητες, όχι γκρουπ θέραπι για όσους έχουν νεύρα και πρέπει κάπου να γκρινιάξουν.
Ακόμη, απαιτείται να υπάρχει ο μηχανισμός που θα εξασφαλίζει την υλοποίηση των στόχων μας, όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητα από τις επιμέρους πρωτοβουλίες που ενδεχομένως να πάρουν τα άτομα. Δεν μπορούμε να στηριχτούμε στις πρωτοβουλίες γιατί με μαθηματική ακρίβεια θα έρθει μια μέρα που κανείς δεν θα έχει όρεξη για αυτές, και τότε η ύπαρξη της κοινότητας θα αρχίσει να αμφισβητείται, εκτός κι αν υπάρχει ο κατάλληλος μηχανισμός που θα μοιράζει τις ευθύνες από πριν, ανάλογα με τις επιθυμίες του καθενός. Αντιθέτως, αν η μη-όρεξη μιας περιόδου δεν δημιουργήσει αναταράξεις μες στην κοινότητα, εφόσον έχει εξασφαλιστεί ούτως ή άλλως η εύρυθμη λειτουργία και η αποτελεσματικότητά της μέσω του κατάλληλου μηχανισμού, όταν ξαναρθεί κάποια στιγμή η όρεξη σε αρκετά άτομα, θα έχουν να πατήσουν πάνω σε ένα στέρεο έδαφος και να αναπτύξουν ολόπλευρα την όποια έμπνευση/όρεξη/πρωτοβουλία τους. Χωρίς τις αναταράξεις, χωρίς τη γκρίνια, χωρίς τη μιζέρια που δημιουργεί η αναποτελεσματικότητα.
Φυσικά, τα πάντα παραμένουν εθελοντικά. Εθελοντικά δεσμευόμαστε να φέρουμε κάτι εις πέρας ακόμη κι αν στιγμιαία δεν έχουμε όρεξη. Δεν μας αναγκάζει κανείς. Και δεσμευόμαστε να το κάνουμε παρά τη μη-όρεξή μας, ακριβώς επειδή δεν θέτουμε ως μοναδική αξία το εγώ μας και την ατομική μας ικανοποίηση. Γιατί, εφόσον παίρνουμε την απόφαση να μπούμε σε μια κοινότητα ανθρώπων, για να είμαστε τίμιοι, πρέπει ορισμένες φορές να χαμηλώνουμε κάπως το εγώ για χάρη του εμείς.
Κι επειδή η υπόθεση της συλλογικής ζωής έναντι της ατομικής, της δημιουργικής συνεργασίας έναντι του κανιβαλιστικού ανταγωνισμού είναι πολύ μεγάλη, αξίζει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να την κάνουμε πράξη.
-C. Lupus
*από το Μαμπέτι #5
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου